“Аймаг, сумдын бүсчилсэн ногоон хөгжлийн хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр”-ийн Төслийн удирдах хорооны ээлжит бус хуралдаан боллоо
Азийн хөгжлийн банкны санхүүжилтээр хэрэгжүүлж буй “Аймаг, сумдын бүсчилсэн ногоон хөгжлийн хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр”-ийн Төслийн удирдах хорооны ээлжит бус хуралдаан Эдийн засаг, хөгжлийн яаманд боллоо. Хуралд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Үйлдвэр, үйлчилгээний бодлогын зөвлөх Ч.Даваабаяр, ЭЗХЯ-ны Хяналт Шинжилгээ Үнэлгээний газрын дарга, Төслийн Гүйцэтгэх захирал Ж.Өнөржаргал, Төслийн Ерөнхий зохицуулагч Н.Тэгшбаяр болон төслийн удирдах хорооны гишүүд, холбогдох албаныхан оролцлоо.
Хурлаар 2025 оны үйл ажиллагааны төлөвлөгөөг хэлэлцэж, хөтөлбөрийн хоёр болон гурав дугаар үе шатны бэлтгэл ажлыг хангах хүрээнд Төсөл хэрэгжүүлэх нэгжийн 2025 оны санхүүгийн төлөвлөгөөны нэмэлт өөрчлөлтийг баталлаа.
Аймаг, сумын бүсчилсэн ногоон хөгжлийн хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр нь “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдлыг хангах талаар авах зарим арга хэмжээний тухай” Улсын Их Хурлын 36 дугаар тогтоол болон “Шинэ сэргэлтийн бодлого”-ын “Хот, хөдөөгийн сэргэлт” гэсэн Монгол Улсын дунд хугацааны бодлогын баримт бичгүүдтэй нягт нийцэж байгаа бөгөөд хүнсний 19 гол нэр төрлийн бараа бүтээгдэхүүнийг дотооддоо үйлдвэрлэдэг болоход чухал ач холбогдолтой юм.
Иймд Монгол Улсын Бүсчилсэн хөгжлийн үзэл баримтлал, Монгол улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, Монгол Улсын Их Хурлын 2023 оны 07 дугаар сарын 07-ны өдөр соёрхон батлагдсан Санхүүжилтийн ерөнхий хэлэлцээрийг тус тус үндэслэн хөтөлбөрийн 2 болон 3 дугаар үе шатны төсөл хэрэгжүүлэх аймгийн сонголтыг дараах байдлаар төлөвлөж байна. Үүнд:
- Хөтөлбөрийн 1-р үе шатны Бүрэлдэхүүн хэсэг 2-ыг Засгийн газрын 52 сумын жагсаалтад орсон Увс, Баян-Өлгий, Ховд аймгийн 10 сум болон төсөлд хамруулахаар ТЭЗҮ-д заасан Увс, Баян-Өлгий, Ховд аймгийн 24 сум, нийт 3 аймгийн 34 суманд хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн. Ингэснээр Увс, Баян-Өлгий, Ховд аймгаас Засгийн газрын жагсаалтад орсон сумд болон ТЭЗҮ-д тусгагдсан сумд бүгд хамрагдах боломж бүрдэнэ.
- Хөтөлбөрийн 2-р үе шатанд баруун бүсээс үлдсэн 2 аймаг болох Говь-Алтай, Завхан аймгууд болон “Уламжлалт мал аж ахуйн төрөлжсөн бүс болох Хангайн бүс”-ийн Өвөрхангай, Баянхонгор, Архангай аймгууд, “Хөдөө аж ахуйн төрөлжсөн бүс болох Төвийн бүс”-ийн Төв, Сэлэнгэ, Дархан-Уул аймгуудыг хамруулах;
- Хөтөлбөрийн 3-р үе шатанд “Байгалийн аялал жуулчлалын төрөлжсөн бүс болох Хойд бүс”-ийн Булган, Хөвсгөл аймгууд, “Аж үйлдвэрийн төрөлжсөн бүс болох Говийн бүс”-ийн Дундговь, Дорноговь аймгууд, “Түүхэн аялал жуулчлалын төрөлжсөн бүс болох Зүүн бүс”-ийн Хэнтий, Дорнод аймгуудыг хамруулахаар тус тус төлөвлөж байна.
“Аймаг, сумын бүсчилсэн ногоон хөгжлийн хөрөнгө оруулалтын хөтөлбөр” нь тогтвортой, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох чадвартай, нүүрсхүчлийн хийн ялгарал багатай, хүн ам амьдрахад таатай хот, суурин газар (аймаг, сумын төв)-ыг байгуулж, хөдөө аж ахуйн бизнесийг хөгжүүлэх, орон нутгийн ногоон хөгжлийн загвар, шинэчлэлийг хөхиүлэн дэмжих, хүнсний гол нэрийн бүтээгдэхүүний дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангах боломжийг бүрдүүлэх зорилготой бөгөөд дараах 4 бүрэлдэхүүн хэсгийн хүрээнд хэрэгжинэ.
- Бүрэлдэхүүн хэсэг 1: Уур амьсгалын өөрчлөлтөд тэсвэртэй, нүүрстөрөгч бага ялгаруулдаг, хүн ам суурьших аймаг болон сумын төвүүдийг хөгжүүлэх;
- Бүрэлдэхүүн хэсэг 2: Уур амьсгалын өөрчлөлтөд тэсвэртэй, нүүрстөрөгчийн өндөр шингээлттэй, тогтвортой бэлчээр болон хөдөө аж ахуйн менежментийг хэрэгжүүлэх;
- Бүрэлдэхүүн хэсэг 3: Нүүрстөрөгч бага ялгаруулдаг, уур амьсгалд тэсвэртэй малын болон агро-бизнесийн өртгийн сүлжээг бий болгох хүртээмжтэй санхүүжилт олгох;
- Бүрэлдэхүүн хэсэг 4: Нүүрстөрөгч бага ялгаруулдаг, уур амьсгалд тэсвэртэй агро бүс нутгийн хөгжлийг хангах институцийн чадавх, бодлогыг бэхжүүлэх.
Ингэхдээ, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох чадвартай, нүүрсхүчлийн хийн ялгарал багатай, хүн ам амьдрахад таатай хот, суурин газар байгуулж, малын түүхий эд, мах, сүүн бүтээгдэхүүний чанарыг дээшлүүлэн экспортод гаргах зорилготой юм.
